گوشه‌ای از تفسیر آیت الله جوادی آملی ۱۴۰: اگر كسی اهل جهاد بود اهل اقامه صلاة بود اهل ایتاء زكات بود كم كم می‌فهمد به الله متوسل شده است به عنایت الله است كه دستش به حبل الله رسیده است همه این آداب و احكام و حكم الهی حبل الله‌اند دیگر صلاة حبل الله است ایتاء زكات حبل الله است جهاد حبل الله است و اما ﴿وَ اعْتَصِمُوا بِاللّهِ﴾ فوق همه اینها خواهد بود

به نام خدا

در آیه پایانی سورهٴ حج» این است كه فرمود آیهٴ 78 سورهٴ حج» كه آخرین آیه این سوره است ﴿وَ جاهِدُوا فِی اللّهِ حَقَّ جِهادِهِ هُوَ اجْتَباكُمْ وَ ما جَعَلَ عَلَیْكُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ مِلَّةَ أَبیكُمْ إِبْراهیمَ هُوَ سَمّاكُمُ الْمُسْلِمینَ مِنْ قَبْلُ وَ فی هذا لِیَكُونَ الرَّسُولُ شَهیدًا عَلَیْكُمْ وَ تَكُونُوا شُهَداءَ عَلَى النّاسِ﴾ ﴿جاهدوا﴾ را فرموده حفظ ملت ابراهیم را فرموده آن‌گاه فرمود: ﴿فَأَقیمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا اَّكاةَ وَ اعْتَصِمُوا بِاللّهِ﴾ اینجا دیگر ﴿وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللّهِ﴾ نیست اگر كسی اهل جهاد بود اهل اقامه صلاة بود اهل ایتاء زكات بود كم كم می‌فهمد به الله متوسل شده است به عنایت الله است كه دستش به حبل الله رسیده است همه این آداب و احكام و حكم الهی حبل الله‌اند دیگر صلاة حبل الله است ایتاء زكات حبل الله است جهاد حبل الله است و اما ﴿وَ اعْتَصِمُوا بِاللّهِ﴾ فوق همه اینها خواهد بود لذا در این بخشها كه سخن از اعتصام به الله است به ضرس قاطع با فعل ماضی آن هم به صورت مجهول تعبیر می‌كند كه ﴿وَ مَنْ یَعْتَصِمْ بِاللّهِ فَقَدْ هُدِیَ إِلى صِراطٍ مُسْتَقیمٍ﴾ یعنی او اصلاً به مقصد رسیده است اینكه فعل ماضی تعبیر شده برای آن است كه آن وعده‌های آینده چون محقق الوقوع است به منزله ماضی است 

فایل صوتی و متن ۲۰۳سوره مبارکه آل عمران